Oksytocyna: jak działa na nas "hormon przytulania"

Kiedyś uważano, że oksytocyna tylko pomaga nam doświadczyć uczucia uczucia, empatii i zaufania. Wiele porad dotyczących dobrego samopoczucia małżeńskiego opierało się na jego efektach. RBC Style analizuje wpływ oksytocyny na psychikę i ogólny stan zdrowia.

Jeszcze z "Jedz, módl się, kochaj".

W październiku opublikowano nowe badania dotyczące wpływu oksytocyny na nasze samopoczucie, relacje z partnerem, przyjaciółmi i współpracownikami. Amerykańscy naukowcy odkryli, że między innymi może to wywoływać podejrzliwość, unikanie kontaktu i zazdrość.

Co dokładnie wiadomo o oksytocynie?

"Hug hormon" spełnia przede wszystkim jasne funkcje fizjologiczne. Jego głównym zadaniem jest promowanie kontynuacji gatunku. Oksytocyna jest produkowana u ludzi i zwierząt, ale jej moc może się różnić w zależności od genetyki. Badania na Uniwersytecie Oksfordzkim wykazały, że substancja jest uwalniana do krwiobiegu podczas orgazmu zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. W pierwszym przypadku hormon ten sprzyja szybkiemu przemieszczaniu się plemników. W drugim, stymuluje skurcze mięśni, pomagając męskim komórkom płciowym osiągnąć ich ostateczny cel, jajo.

Po dziewięciu miesiącach, oksytocyna wywołuje skurcze. W szczególności, stymuluje skurcze macicy. Dlatego lekarze mogą wstrzyknąć go kobiecie, która rodzi. Z tego samego powodu podwyższony poziom tego hormonu jest niebezpieczny w pierwszych fazach ciąży.

Później oksytocyna odgrywa ważną rolę w procesie laktacji, jak również pomaga w ustaleniu psychologicznej więzi między matką a dzieckiem. W ten czy inny sposób hormon ten jest naprawdę związany z procesami, które wywołują przyjemne emocje.

Wpływ oksytocyny na zdrowie fizyczne

Badania przeprowadzone w ciągu ostatniej dekady pokazują, że obecność oksytocyny we krwi może mieć pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Biolodzy z Uniwersytetu w Ohio uważają, że hormon ten promuje szybsze gojenie się ran. W eksperymencie uczestniczyło trzydzieści siedem par. Za ich zgodą, naukowcy zrobili tym ludziom małe nacięcia na skórze. Lekarze mierzyli poziom oksytocyny w osoczu przez cały czas gojenia się zarysowań. Jednocześnie kochankowie utrzymywali swój zwyczajowy związek: przytulanie, całowanie, kłótnie. Okazało się, że tempo, w jakim poddani byli leczeni, zależało od ilości tego hormonu w organizmie. Wyniki te pośrednio potwierdzają fakt, że pozytywny kontakt z bliskimi może mieć bezpośredni wpływ na zdrowie.

Niespodziewany eksperyment, przeprowadzony na szczurach przez lekarzy z Uniwersytetu Pensylwanii, również sugeruje korzyści płynące z zastosowania oksytocyny. Naukowcy sugerują, że hormon ten pomaga w lepszym trawieniu pokarmu. Wiadomo, że stres ma negatywny wpływ na narządy płciowe. W szczególności silny stres emocjonalny może przyczynić się do zatrzymania jedzenia w żołądku. Efekt ten może powodować nie tylko wzdęcia, dyskomfort, mdłości i biegunkę, ale także wywołać poważniejsze problemy, w tym wrzody.

Aby przeciwdziałać stresowi, naukowcy postanowili zastosować oksytocynę jako środek pobudzający układ pokarmowy. Wstrzyknęli różne dawki substancji do mózgów szczurów i monitorowali reakcje gryzoni. Biolodzy doszli do wniosku: hormon ten aktywuje skurcz mięśni brzucha, co powoduje szybsze trawienie pokarmu. Jest jednak za wcześnie, aby przy pomocy uścisków wyleczyć obolały brzuszek, ponieważ ciała gryzoni różnią się od ludzi.

Niemniej jednak, w przyszłości naukowcy planują kontynuować eksperymenty, które mogą pomóc w opracowaniu nowych terapii chorób żołądka.

Czy hormon przytulania jest mitem?

Jeśli chodzi o przytulanie, to według badań Harvard Medical School, największe wydzielanie hormonu następuje w organizmie tuż przed kontaktem fizycznym. Naukowcy sugerują, że bodźcem jest bezpośrednio emocja oczekiwania czegoś dobrego, a nie konkretny dotyk. Innymi słowy, uściski naprawdę pomagają zmniejszyć stres i zwiększyć uczucie, gdy ty i twój partner macie ciepły związek. Z drugiej strony, w czasach kłótni i niechęci oksytocyna raczej nie pomoże.

Do niedawna uważano, że hormon ten zapewnia więź społeczną, pomaga nam bardziej ufać sobie nawzajem i jest w stanie utrzymać monogamię w małżeństwie. Jednak ostatnie dane pokazują, że nie wszystko jest tak jednoznaczne, a cel hormonu jest o wiele bardziej złożony niż tylko zapewnienie ciepłej relacji.

Wiele wniosków na temat właściwości oksytocyny zostało wyciągniętych z doświadczeń z myszami polowymi. Gryzonie te pozostają wierne swoim partnerom przez całe życie i są w stanie okazywać sobie nawzajem empatię. W szczególności, podczas stresu, zwierzęta starają się uspokoić swoich bliskich. Gdy tylko oksytocyna została zablokowana przez naukowców, zwierzęta laboratoryjne natychmiast straciły zainteresowanie swoimi bratnimi duszami. Testy teorii hormonów monogamicznych na ludziach wykazały podobne wyniki.

Na przykład w artykule opublikowanym w 2012 r. w czasopiśmie "Natural Science" stwierdzono, że żonaci mężczyźni, którym wstrzykiwano oksytocynę za pomocą sprayu do nosa, w przeciwieństwie do tych, którym podawano placebo, zachowywali dystans emocjonalny w stosunku do nieznanych, atrakcyjnych kobiet. Jednak już w 2018 r. pojawiły się nowe dane. Okazało się, że hormon, który dostał się do organizmu przez nos, nie zawsze docierał do mózgu i wpływał na takie decyzje. Według innych badań, substancja ta wywoływała przeciwstawne emocje u różnych płci. U mężczyzn prowokowało to egoizm i współzawodnictwo, a u kobiet wręcz przeciwnie, prowokowało empatię i altruizm.

Ostatnie badania dowodzą, że hormon ten jest przede wszystkim regulatorem, który utrzymuje stabilne funkcjonowanie organizmu.

Sprawdź Tesco promocje!

Wpływ oksytocyny na zdrowie psychiczne

Większość tego hormonu jest produkowana w podwzgórzu, części mózgu, która reguluje układ hormonalny. Wszystkie pozytywne uczucia z nim związane pojawiają się tutaj. Jednak oksytocyna jest również produkowana przez inną część mózgu, pasmo brzegowe podtrzymujące jądro. Ten przedział nie jest jeszcze w pełni zrozumiały, ale spekuluje się, że to właśnie tam powstają zaburzenia lękowe, depresja i uzależnienia. Przyczyny występowania oksytocyny w tej części mózgu były do niedawna nieznane. Eksperymenty na myszach pokazały, że to właśnie w jądrze podporowym oksytocyna wywołuje lęk i zazdrość. Tutaj jest produkowany w związku z długotrwałym obciążeniem. Jednak ulotne wybuchy emocjonalne nie miały wpływu na uwalnianie oksytocyny. Odpowiedzi na ten hormon, podobnie jak w przypadku podwzgórza, były bardziej aktywne u samic.

Istnieje więc możliwość, że nowe badania rzucą światło na badania i leczenie zaburzeń lękowych, które są bardziej powszechne u kobiet.